Panie, daj, abym gromadził sobie skarby w niebie, bo gdzie jest mój skarb, tam będzie i serce moje (Mt 6, 20-21)
Zasadniczym tematem dzisiejszej liturgii jest właściwe używanie bogactw. W pierwszym czytaniu (Am 8, 4-7) rozbrzmiewa twardy zarzut proroka Amosa zwrócony do kupców pozbawionych skrupułów, którzy bogacą się kosztem ubogich: fałszują wagi, sprzedają towary bez wartości, podnoszą cenę, korzystając z potrzeby innych. Prorok ujawnia w sposób bezwzględny ich oszustwa, a czyni to nie w imię zwykłej sprawiedliwości społecznej, lecz w imię Boga: „Słuchajcie tego wy, którzy gnębicie ubogiego i bezrolnego pozostawiacie bez pracy… Przysiągł Pan… nie zapomnę nigdy wszystkich waszych uczynków” (tamże 4. 7). Gwałty i oszustwa na szkodę ubogich obrażają Boga, który jest ich obrońcą, „ojcem dla sierot i dla wdów opiekunem” (Ps 68, 6), i nakazuje odnosić się z wielkodusznością do potrzebujących: „Przed ubogim swym bratem otworzysz swą rękę i szczodrze mu udzielisz pożyczki, ile mu będzie potrzeba” (Pwt 15, 8), Religii nie można sprowadzić do urzędu sprawiedliwości społecznej; należy jej bronić w imię Boga, opierając się na Jego przykazaniach, bez jakiegokolwiek względu na bogatych lub możnych. Kto chce czynić sprawiedliwość jedynie na płaszczyźnie ludzkiej, ryzykuje budowę na piasku, ponieważ prawdziwa sprawiedliwość opiera się na Bogu i od Niego pochodzi.
Wyjątek proroka Amosa o potępieniu oszustów pozwala zrozumieć prawdziwe znaczenie przypowieści o nieuczciwym zarządcy, czytanej w dzisiejszej ewangelii (Łk 16, 1-13). Również tutaj mówi o oszustwie, choć nie na szkodę ubogich, lecz bogatego właściciela, który zwalnia swojego zarządcę, gdyż trwonił jego dobra. Ten bowiem chcąc zapewnić sobie wdzięczność i oparcie przyjaciół, ucieka się do nieuczciwego podstępu, zmniejszając dowolnie zaległości dłużników swojego pana. Opowiadając tę przypowieść, Jezus nie zamierza pochwalić przebiegłej nieuczciwości zarządcy, którego nazwał „nieuczciwym” (tamże 5), lecz podkreślić jego przezorność w zabezpieczeniu sobie przyszłości. Wynika to dość jasno z zakończenia, które brzmi jak skarga Boga: „synowie tego świata roztropniejsi są w stosunkach z ludźmi podobnymi sobie niż synowie światłości” (tamże). Jezus ze smutkiem zauważa, że zwolennicy świata — żyjący daleko Od Boga i nie wierzący w Niego — są w sprawach zabezpieczenia własnej doczesnej przyszłości bardziej przezorni i pilni niż synowie światłości, czyli wierni, którzy wierząc w Boga, często zniechęceni i słabi nie troszczą się o swoje sprawy duchowe i nie zajmują własną wieczną przyszłością. Jest to więc wezwanie do obowiązku, do czujności ze względu na ostatni dzień, kiedy każdy usłyszy te słowa: „Zdaj sprawę z twego zarządu” (tamże 2).
Następne zdania ewangelii pomagają zrozumieć, w jaki sposób chrześcijanin powinien posługiwać się bogactwami mając na uwadze swój cel — wieczność. Zbawiciel nazwał pieniądz „niegodziwą mamoną” (tamże 9), zbyt często bowiem jest owocem nieuczciwych zysków; używany nieuczciwie, może stać się przeszkodą-do zbawienia, lecz obracany na rzecz potrzebujących, pomoże nam je osiągnąć. W ten sposób chrześcijanin zapewni sobie przyjaciół, którzy go przyjmą „do wiecznych przybytków” (tamże). Używanie pieniędzy wymaga nadzwyczajnej uczciwości zarówno w sprawach wielkich, jak i w małych, a nawet najmniejszych, „kto bowiem w drobnej rzeczy jest wierny, ten i w wielkiej będzie wierny, a kto w drobnej rzeczy jest nieuczciwy, ten i w wielkiej nieuczciwy będzie” (tamże 10). Jeśli człowiek nie zachowuje wewnętrznej rezerwy wobec interesów, obracanie pieniędzmi staje się pokusą, przed którą trudno się bronić; wówczas tak właściciel, jak i zarządca mogą stać się niewolnikami pieniądza., najgorszego tyrana, który nie pozostawia żadnej wolności, nawet tej, jakiej wymaga służba Bogu. Nie można nigdy dosyć rozważać ostrzeżenia Pana: „Nie możecie służyć Bogu i mamonie” (tamże 13).
– Boże, który w przykazaniu miłości Ciebie i bliźniego zawarłeś wszystkie nakazy świętego prawa, spraw, abyśmy zachowując Twoje przykazania zasłużyli na życie wieczne (Mszał Polski: kolekta).
– O szalona ślepoto świata i duszy, która w dobrach doczesnych pokładasz swoją nadzieję i dla tak błahej rzeczy i dla tak krótkiego czasu tracisz wieczną chwałę, a nabywasz wieczne cierpienie w zamian za posiadanie tych dóbr przez dwa dni! Niewątpliwie, dzieje się to jedynie wskutek największej ślepoty: dusza bowiem, ogarnięta fałszywą miłością tych rzeczy przemijających, znieczula się i utraciwszy używanie rozumu, staje się zwierzęciem…
Lecz ci, którzy gardząc tymi rzeczami, naśladują Ciebie, o Chryste, Boski Mistrzu, w ubóstwie i nędzy, i cierpieniu, co w krótkim czasie zakończą swój trud i osiągną wieczny odpoczynek!… Spraw, więc, o Panie, abym pokładał całą miłość, pragnienie i uczucie moje w Tobie, nieskończonym Dobru, które chowa dla mnie nieskończone radości i pociechy wieczne, jeśli odmówię miłości tym przemijającym rzeczom i złożę je w Tobie… O, jak wielka jest Twoja słodycz, o dobry Boże, jaką zachowałeś dla tych którzy Ciebie się boją! (Św. Bernard ze Sieny).
O. Gabriel od św. Marii Magdaleny, karmelita bosy
Żyć Bogiem, t. III, str. 221
